Zwykle stolica usytuowana jest topograficznie gdzieś w miarę na środku państwa. Względy strategiczne, gospodarcze, rozwój urbanistyki, łatwość dojazdu itd. itd. A na Słowacji nie! Bratysława graniczy z Austrią i Węgrami. Jedyna taka sytuacja na świcie! Najważniejszym punktem miasta jest XIV/XV wieczny zamek. Właściwie dość… ascetyczną posiada formę architektoniczną. Warto zaznaczyć swoją drogą, że w mieście są dwa zamki średniowieczne, przy czym jeden (Devin) – w ruinie. Kilka też pałaców. Te najpiękniejsze to prymasowski i biskupi. Najbardziej znany zabytek sakralny natomiast, to katedra św. Marcina, miejsce koronacji królów – Węgierskich! Oprócz niego, jeszcze kilka kościołów ...

Słowacja gotykiem stoi! A największy kościół gotycki tego kraju można podziwiać w Koszycach. To Dóm sv. Alžbety (katedra św. Elżbiety). Wznosić zaczęto ją pod koniec XIV wieku, ukończono na początku XVI. Zbudowana na planie krzyża łacińskiego, pięcionawowa bazylika zwieńczona kilkoma wieżami. Największy zachwyt wzbudza jednak dach. Czy w słoneczną pogodę, czy oświetlony nocną porą, wygląda jak łuska gigantycznej jaszczury, która skryła się pomiędzy sterczynami i kwiatonami zdobiącymi bryłę świątyni. Ach! I jeszcze portale z dziesiątkami tłoczących się biblijnych postaci, i jeszcze rzygacze… Podobno jeden z nich to portret (niektórzy uważają, że zaklęta w kamień) zła żona kamieniarza. A w środku też pięknie. Cudownie zachowane gotyckie ołtarze (to nie częste, bowiem kościoły gotyckie często poddawano barokizacji) i fantastyczna ambona, koronkowe schody prowadzące na chór, fragmenty spore polichromii, w promienistej mandorli Niewiasta. Warto też odwiedzić kryptę Franciszka II Rakoczego, węgierskiego bohatera, którego szczątki pochowano w 1906 roku w ojczystej ziemi, a dokładniej w krypcie kościoła koszyckiego.

Najważniejsze budowle miasta wznoszone były jak w większości miast słowackich – przy ul. Hlavnej. W Koszycach też. Tuż obok katedry przycupnęła kaplica średniowieczna św. Michała, XIV wieczna Urbanowa Wieża, ale i XVII wieczny kościół jezuitów, i eklektyczny gmach Teatru Państwowego, a na końcu ulicy muzeum (niewiele dobrego na temat ekspozycji można powiedzieć więc przemilczę…). A jeśli kto ciekaw czasów minionych, ...

Dłuuugo uczyłam się poprawnie wymówić: Spišský Štvrtok :) Język naszych przyjaciół zza południowej granicy bardzo bliski, jednak syczące zbitki dźwięków, przy równoczesnej umiarkowanej sympatii dla samogłosek - jeszcze lepsze niż u nas :)!

Spišský Štvrtok to bardzo niewielka miejscowość lecz jest tu jedno miejsce, dla którego warto się zatrzymać. Kościół św. Władysława z kaplicą Zapolyów (właściwe gdy patrzy się na bryłę architektoniczną to kusi by powiedzieć odwrotnie: kaplica z przyklejonym doń kościołem). Kościół z przełomy romańsko gotyckiego, jak wiele został wewnątrz barokizowany, zachowując zasadniczo pierwotną surową bryłę. Kaplica natomiast posiada XV- wieczną metryczkę i… nic nie straciła przez wieki na swym gotyckim pięknie (choć neogotyckie elementy są, a i owszem)...

Sporo sanktuariów maryjnych to „niewielkie wioski”. Tak jest też w słoweńskiej Brezje. Wioska mała ale sanktuarium największe w kraju. Miejsce to nie posiada wyjątkowo długiej historii, bo choć pierwszy kościół powstał tu w XV wieku, to jednak samo sanktuarium to dopiero przełom XIX i XX wieku. To co przyciąga pielgrzymów (i turystów) to kaplica Matki Bożej skrywająca cudami słynący obraz. Ikonograficznie – jest to wolna interpretacja na temat Marii Cranacha z Innsbrucku. Autorem obrazu jest Leopold Layer, a sam obraz – swoistym wotum, bowiem artysta poprzysiągł namalować go, gdy przebywał w więzieniu.  Czy tu gwarno? Jak na Słowenię ...

Pierwsze zabudowania powstawały ok 2000 pne... Kawał czasu... Oczywiście z tego czasu jakimiś mocno spektakularnymi zabytkami Lublana poszczycić się nie bardzo może ale z czasów rzymskim już bez większego problemu :). Tak czy tak – kawał historii ma za sobą miasto jak nic. Lublana rozwija się przez całe wieki średnie. W XV wieku zyskała miano ważnego ośrodka sztuki. I... faktycznie coś z artyzmu ma. Taki niewytłumaczalny, wyczuwalny podskórnie lub podświadomie (jak kto tam woli i co kto ma bardziej rozbudowane) klimat sprzyjający myśli twórczej. Fajnie powłóczyć się uliczkami miasta (ale ja to generalnie lubię i praktykuję z założenia...) i pozaglądać w kilka miejsc – takich z grupy „niczego sobie”. Na przykład katedra św. Mikołaja. Oj jak tam barok kapie ze ścian różowym marmurem, stiukami, freskami. Cudowny spektakl światła i teatru – barocco po prostu. Kawałek dalej można zobaczyć słynny potrójny most. W wiekach  średnich powstał w tym miejscu pierwszy – zwany szpitalnym, potem w XIX zbudowano nowy – dedykowany arcyksięciu Franciszkowi Karolowi. Na koniec na początku XX dobudowano dwa jeszcze by przepustowość poprawić. No i jest atrakcja turystyczna jak malowanie! Zamek ładny. Na kolana wyjątkowo nie powala ale ładny...

Piran jest perłą wybrzeża Słowenii. A że perła - to i tłoczno zwłaszcza w sezonie – to naturalne… Tak, naturalne wszędzie z wyjątkiem Piranu. Tutaj (mimo najazdu turystów) w środku sezonu znaleźć można takie zaułki gdzie zaszyć się można z książką, a towarzystwa dotrzymują jedynie koty.

Piran pamięta czasy Rzymskie i to czuć, widać i słychać. Słychać nie tylko dlatego że w j. włoskim porozumiewanie się jest równie naturalne i oczywiste co w j. słoweńskim. Tutaj wszędzie sączy się muzyka – głównie utwory urodzonego w tym mieście słynnego skrzypka i kompozytora włoskiego Giuseppe Tartiniego. Nie sposób też nie wspomnieć o słynnej „wenecjance”  - czerwonej uroczej kamienicy która wprost kwintesencją weneckiego gotyku jest.

Sporo tu kościołów. Dźwięk ich dzwonów to urocza muzyka miasta. Najważniejsza i chyba największa świątynia poświęcona została „smokobójcy” – św. Jerzemu. To dla odmiany czysty włoski renesans. Nawet kampanila obok spora stoi (wysoka na 47 m.) prawie jak w Wenecji… 

W Dolinie Świętego Jana Chrzciciela musi się znajdować jakiś klasztor. Jak musi to jest :) Kartuski klasztor w Žiče! A precyzyjniej – nieopodal wsi, w rzeczonej dolinie stoi. Był pierwszym klasztorem tego niegdyś prężnie rozwijającego się zakonu, wzniesionym poza terytorium Francji. Powstał w połowie XII wieku z inicjatywy margrabiego Styrii, Ottokara III, który później swoją drogą, znalazł tu miejsce wiecznego spoczynku. Podobno gdy Ottokar wrócił z krucjaty, dla relaksu udał się na łowy w pobliskich lasach. W pewnym momencie zobaczył białą łanię prześlicznej urody. Ruszył w pogoń, jednak nie zdołał jej  dogonić. Znużony położył się w cieniu drzew by odpocząć. Wówczas we śnie ...

Genewa głównie z ONZ i Czerwonym Krzyżem się kojarzy – i słusznie. Trochę jeszcze z zegarkami. Choć sądzę, że wiedza o najstarszej istniejącej manufakturze zegarków nie jest arcypowszechna na świecie. Może kosmopolityczny nastrój Genewy sprawia, że nie jest to miasto z pierwszej dziesiątki najchętniej odwiedzanych przez turystów. Urokliwych i nastrojowych zakątków próżno tu szukać, ale jeśli ktoś ma upodobanie w protestanckiej surowości i nowoczesnym brzmieniu to Genewa jest miastem skrojonym dlań na miarę. Wszędzie schludnie, z matematyczną dokładnością, monumentalnie – jak dla mnie trochę przytłaczająco… Ale,… pomnik reformacji warto zobaczyć. Ma już ponad 100 lat. Wzniesiono go z dwu powodów: 400-lecia urodzin Jana Kalwina i 350-lecia Akademii Genewskiej (którą zresztą Kalwin założył). W centralnej części gigantyczne postacie Farela, Kalwina, Beze’a i Knoxa, ale i Lutra i Zwinglego z boku znaleźć można. Jest też polski akcent. Jan Łaski – wybitny działacz i propagator ruchów reformatorskich, humanista, pisarz i dyplomata, sekretarz królewski. Miło, że doceniony został wśród największych...

Odsłona druga: Właściwie Leżący Budda sprawia wrażenie bardziej złotego, ale to inna świątynia ze znacznie mniejszych rozmiarów figurą został nazwana „Złoty Budda” (พระพุทธมหาสุวรรณปฏิมากร).  Sama świątynia wzniesiona została dopiero w latach pięćdziesiątych XX wieku, ale posąg wieleset lat starszy, ma dość ciekawą historię.

Figura datowana jest na XIII wiek, a wykonano ją ze szczerego złota. Tak, cała figura to 5,5 tony cennego kruszcu! Nie należy się dziwić, że pokrywana byłą warstwami zabezpieczającymi. Nie po to by się nie zniszczyła ale po to by ustrzec ją przed pożądliwymi spojrzeniami. Jak coś jest wielkie i ze złota to rzadko wytrzymuje kilkaset lat historii w nienaruszonym stanie. Kamuflaż okazał się na tyle skuteczny, że zapomniano o figurze na 200 lat. Dopiero w XX wieku w czasie przypadkowych prac, gdy przez nieuwagę odprysnął fragment gipsu, odkryto cenne zawartość gipsowej skorupy. Tak to często przypadek lub niezręczny pracownik, decydują o odkryciu!

Bangkok kojarzy mi się z niewyobrażalną plątaniną kabli wiszących nad ulicami, (choć z perspektywy okna pokoju hotelowego na siódmym piętrze miasto to wygląda bardzo współcześnie by nie rzec nowocześnie) oraz z trzema odsłonami Buddy.

Odsłona pierwsza: Leżący Budda (วัดโพธ) to jedna z najstarszych świątyń, a na pewno największa (80 tys. m2).Najważniejszym punktem kompleksu jest, co oczywiste – posąg leżącego Buddy. Gigantyczna, ponad 40 metrowa, cała błyszcząca złotem, postać Buddy wypełnia wnętrze pawilonu. Złota tu zresztą sporo. I trudno się dziwić. W tradycji buddyjskiej jest ono uważane za symbol słońca i ognia (przy wejściu można kupić płatki złota by okleić nimi - jako ofiarę - wybraną figurę Buddy).

Nieco dalej stupy (czedi) czterech królów. Wraz z sąsiadującymi z nimi mniejszymi stupami i budowlami, tworzą bajkową scenerię. Misterne, wielobarwne zdobienia wyglądają niczym domki z piernika lub stosy świątecznych ciastek, które ktoś dla lepszego efektu obsypał garściami kwiatów. Choć sceneria bajkowa i landrynkowa, same stupy to po prostu grobowce, choć są też schronieniem dla cennych posągów. Podobną funkcję...