Znak-symbol- rytuał. Od narodzin do śmierci, red. J. Marecki, L. Rotter, Wydawnictwo Pasaże, Kraków 2014, ss. 270.
ISBN 978-83-64511-01-1
W ostatnich czasach problematyka związaną z symbolicznym przekazem w kulturze europejskiej zyskuje coraz większe zainteresowanie zarówno w kręgach naukowych jak i szeroko rozumianych kręgach społecznych. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom naukowcy reprezentujący różne dziedziny nauki i różne ośrodki (Polska-Słowacja-Ukraina-Węgry) rozpoczęli projekt badawczy, który ma na celu ukazanie złożoności społecznego przekazu semiologicznego w kulturze europejskiej. Praca poświęcona została problematyce związanej z narodzinami i śmiercią. Zagadnienia te ukazują proces przemijania zarówno w aspekcie religijnym jaki i świeckim, przedstawiając związane z narodzinami i śmiercią obrzędy, zwyczaje, gesty. Omówione zostają także symbole i znaki oraz szeroko rozumiany przekaz pozawerbalny. Rozważania te prowadzone są poprzez pryzmat nauk przyrodniczych, nauk społecznych, kostiumologii, emblematyki, heraldyki, ikonografii, etnografii, liturgiki, kulturoznawstwa, literaturoznawstwa oraz historii.
Niniejszy tom poświęcono problematyce związanej z narodzinami i śmiercią. Zagadnienia te ukazują proces przemijania zarówno w aspekcie religijnym jaki i świeckim, przedstawiając związane z narodzinami i śmiercią obrzędy, zwyczaje, gesty. Omówione zostają także symbole i znaki oraz szeroko rozumiany przekaz pozawerbalny. Rozważania te prowadzone są poprzez pryzmat nauk przyrodniczych, nauk społecznych, kostiumologii, emblematyki, heraldyki, ikonografii, etnografii, liturgiki, kulturoznawstwa, literaturoznawstwa oraz historii
Spis treści
SZTUKA
Bernadett Puskas (Nyíregyházi Főiskola Bölcsészettudományi és Művészeti Kar Rajz Tanszék) – Іконографія житійних ікон мучеників грекокатолицької церкви Блаженних Теодора Ромжі мукачівського та Петра-Павла Гойдича пряшівського єпископів
Magdalena Ficoń (doktorantka UPJPII) – Władza wieczna i przemijająca. Insygnia opackie w emblematach na przykładzie ”Regula Emblematica Sancti Benedicti”
Wacław Szetelnicki (PWSZ w Legnicy) – Transitus – narodziny dla nieba w symbolice i średniowiecznej hagiografii chrześcijańskiej.
KULTURA
Peter Šturák (UP w Prešove) – Prvky ľudovej tradície sprevádzajúce náboženský život veriacich od narodenia po smrť vo vybraných gréckokatolíckych farnostiach na spiši
Peter Tirpák (UP w Prešove) – Znak, symbol a rituál v iniciačných sviatostiach východnej katolíckej cirkvi
Lucyna Rotter (UPJPII) – Symbolika i przemiany stroju nowożeńców w kulturze polskiej
Ludwik Frey (PAN) – Drzewa i krzewy oraz ich symbolika w zalotach i obrzędach weselnych (wybrane zagadnienia) .
Józef Marecki (UPJPII) – Symbole i znaki związane z męczeństwem w heraldyce.
Józef Hernik, Andrzej Bielak, Michał Bojar, Elżbieta Ulman (UR w Krakowie) – Symbole i znaki zmian krajobrazu kulturowego obszarów wiejskich na przykładzie Szarowa gmina Kłaj
HISTORIA
Peter Borza (UP w Prešove) – Židia medzi životom a smrťou na východnom Slovensku v rokoch 1939 – 1945
Daniel Slivka (UP w Prešove) – Židovské náboženské obrady súvisiace a životný cyklus človeka
Joanna Lubecka (WSE im. ks. Józefa Tischnera) – Od Memento Mori do Totenkopf. Ewolucja symboliki trupiej czaszki ze szczególnym uwzględnieniem niemieckich formacji wojskowych
LITERATURA
Štefan Paločko (UP w Prešove) – Zmysel kresťanskej modlitby za zosnulých
Paweł Panas (KUL) – „Jeździec bez głowy” Zygmunta Haupta. Fragmenty dyskursu symbolicznego
