Qumran na pustyni Judzkiej. Jedno z bardziej zagadkowych miejsc w Izraelu. To tutaj najprawdopodobniej znajdowało się biblijne „Miasto Soli”. Osada rozkwita w II w pne. (mając już wówczas historię tysiącleci!) Potem jakiś kataklizm, może trzęsienie ziemi a potem rzymianie – czyli też w sumie kataklizm… Qumran najbardziej kojarzy się ze znalezionymi w okolicznych jaskiniach zwojami. W sumie około 900 rękopisów. Jaskinie odkryte zostały przypadkiem. Tak często bywa! Chłopcy pędzący stado kóz, koza się gubi, chłopiec znajduje ją w jaskini i przy okazji znajduje tam gliniane naczynia ze zwojami. Potem już krok do tego by odkryciem zainteresowali się handlarze z szarej strefy, wietrząc niezły interes na tych „glinianych skorupach”, biskup wschodniego kościoła syryjskiego (który zainteresował się zwojami z podobnych pobudek) itd. itd. Oczywiście pojawiają się też archeolodzy i w rezultacie prowadzonych badań odkrytych zostaje dwanaście (ostatnią w 2017 roku) jaskiń z cennym wkładem. Właściwie znalezione teksty nie zostały do końca opracowane i upublicznione, stąd pojawiające się co jakiś czas „knucia”, jakoby zwoje zawierały jakieś tajemnice.
Prawdopodobnie mieszkali tu esseńczycy i to oni pozostawili zapisane fragmenty ksiąg Tanach ale i nie znanych dotąd tekstów z tego czasu np. „Księga Wojny”. W trakcie prac archeologicznych odnaleziono też w Qumran cysterny, cmentarz, skryptoria, mykwy itd. Była tu zapewne dość prężnie działająca wspólnota żyjąca według określonych reguł i przepisów. Prawdopodobnie praktykująca jakiś odłam judaizmu – może wspomniani esseńczycy a może sadokici albo sadyceusze a może jakaś inna grupa… Znawcy uważają, że zasady tu panujące przypominały nieco sposób życia w chrześcijańskiej wspólnocie zakonnej. Pojawiały się nawet hipotezy sugerujące, że to w Qumran powstała idea chrześcijaństwa. A jeszcze inni uważają, że były to po prostu magazyny i kryjówki, które na stałe nie były zamieszkane. Generalnie sporo hipotez, zagadek i niedomówień, ale na tym polega cudowna koncepcja nauki. Na szukaniu odpowiedzi.. i zadawaniu pytań. Również tych o Qumran.