Zatroskani o ślady przeszłości. Archiwista kościelny we współczesnej rzeczywistości, red. J. Marecki, L. Rotter, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2005, ss. 126.

ISBN 83-7438-050-0

Zrodziła się myśl ukazania archiwistów kościelnych jako tych, którzy byli, są i powinni być szczególnie „zatroskani o ślady przeszłości” a w swej pracy powinni kierować się wartościami chrześcijańskimi. Kościół katolicki na ziemiach polskich w ostatnich dwóch wiekach poniósł dotkliwe straty. Do największych zaliczyć zniszczenia dóbr kultury świadczących o ludzkim geniuszu, poświęceniu talentu dla Boga, dla Jego chwały i ukazania Jego majestatu. Rozbiory, kasaty, konfiskaty, powstania narodowe, działania wojenne, zawieruchy rewolucyjne, chłopska rabacja, wywózki na Syberię i do Kazachstanu, przetrzymywanie w łagrach i w obozach koncentracyjnych, więzienia, masowe egzekucje i planowe niszczenie całych miejscowości, rozmyślne grabieże, niewolnicza praca na rzecz okupanta, przesiedlenia, deportacje ironicznie nazywane repatriacjami, dekret o reformie rolnej, zmiany granic państwowych – to wszystko wycisnęło swoiste piętno na zasobach polskich archiwów, szczególnie kościelnych. Kościół katolicki na ziemiach polskich a z nim cały naród utracił bezpowrotnie wiele cennych archiwaliów.

            Z czasem odrodziły się diecezje, parafie, wspólnoty zakonne; pojawiły się nowe formy duszpasterskie. Odbudowano świątynie świadczące o polskości ziem, katolicyzmie mieszkańców. Nie da się jednak odtworzyć źródeł, zasobów archiwów, archiwaliów, bibliotek. Z tym większą troską należy zadbać o to, co pozostało w polskich archiwach. Archiwiści są tego świadomi i wiedzą, że spoczywa na nich wielka odpowiedzialność.

            Materiał zawarty w niniejszej publikacji przeznaczony jest przede wszystkim dla archiwistów i osób odpowiedzialnych za ich kształcenie. Autorzy publikacji mają nadzieję, że treść artykułów będzie okazją do wielu przemyśleń, dyskusji, rozważań nad rolą i miejscem archiwisty kościelnego we współczesnej rzeczywistości. A może lektura publikacji zachęci do zabrania głosu w debacie nad profilem archiwisty jako osoby zatroskanej o ślady przeszłości.

Spis Treści

Wstęp
 
Jan Kopiec – Archiwisty „sentire cum homine et Ecclesia”

Leszek Wilczyński – Oczekiwania wobec archiwistów ze strony środowisk naukowych, czytelników oraz władz kościelnych na przykładzie Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu

Magdalena Marosz – Oczekiwania wobec archiwistów ze strony środowisk naukowych, czytelników oraz władz kościelnych

Mieczysław Różański – Codzienność archiwisty kościelnego

Józef Marecki – Kształtowanie zasobów przez archiwistę – profilowanie zbiorów

Andrzej Bruździński – Dobre obyczaje w archiwach kościelnych Szkic zasad etycznych misji archiwistów kościelnych

Ivan Chalupecky – K problematike štátnych a cirkevných archívov na Slovensku

Natalia N. Cariowa – Kształcenie archiwistów na Uniwersytecie Lwowskim: problemy i perspektywy

Lucyna Rotter – Kształcenie archiwistów w Polsce

Noty o autorach