Ciut więcej o książkach

Interpretacja i symbolika, seria: „Biblia w kulturze świata”, red. T. Jelonek, L. Rotter, Kraków 2006, ss. 174.

ISBN 83-7438-065-9

Nie ulega wątpliwości, że miejsce Biblii w kulturze świata jest szczególne. Jako księga, która nie spadla z nieba, Biblia wyrosłą na glebie ludzkiej kultury, czerpiąc z niej bardzo obfitcie pod względem materialnym i duchowym. Kultura człowieka przygotowała dla Biblii środki, jakimi sama wypowiadałasie w piśmie i jakie mogła użyczyć biblijnym autorom […]

W tym tomie umieszczono dziesięć artykułów, w których autorzy pozukują w szeroko pojętej kulturze motywów biblijnych, śladów , struktur czy symboli pochodzących z Biblii.

Spis treści

• Peter Fedor – „Stopy” Biblie v Katedrále svätého Jána Krstiteľa Gréckokatolíckeho biskupstva v Prešove
• Jacek Jurczyński – Obraz anioła w sztuce (zarys)
• Maria Kantor – Struktury biblijne w poezji angielskiej
• Józef Marecki – Symbolika biblijno – zoologiczna w godłąch zakonnych
• Danuta Piekarz – Motywy biblijne w sztuce wczesnochrześcijańskiej Italii (wybrane zagadnienia)
• Danuta Piwowarczyk – Funkcja symboliki biblijnej w poezji romatyków rosyjskich (obraz poety-proroka)
• Paweł Plichta – Elementy Janowej chrystologii w powieści Jezus z Nazarethu Romana Brandstaettera (szkic w oparciu o scenę pojmania Jezusa)
• Lucyna Rotter – Inspiracje biblijne w symbolice barokowej sztuki sakralnej
• Stanisław Vojtko – Biblické motívy v slovenskom ľudovom umení
• Zofia Włodarczyk – Symbolika i uprawa winorośli (Vitis vinifera L.) w Biblii

.

Zatroskani o ślady przeszłości. Archiwista kościelny we współczesnej rzeczywistości, red. J. Marecki, L. Rotter, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2005, ss. 126.

ISBN 83-7438-050-0

Zrodziła się myśl ukazania archiwistów kościelnych jako tych, którzy byli, są i powinni być szczególnie „zatroskani o ślady przeszłości” a w swej pracy powinni kierować się wartościami chrześcijańskimi. Kościół katolicki na ziemiach polskich w ostatnich dwóch wiekach poniósł dotkliwe straty. Do największych zaliczyć zniszczenia dóbr kultury świadczących o ludzkim geniuszu, poświęceniu talentu dla Boga, dla Jego chwały i ukazania Jego majestatu. Rozbiory, kasaty, konfiskaty, powstania narodowe, działania wojenne, zawieruchy rewolucyjne, chłopska rabacja, wywózki na Syberię i do Kazachstanu, przetrzymywanie w łagrach i w obozach koncentracyjnych, więzienia, masowe egzekucje i planowe niszczenie całych miejscowości, rozmyślne grabieże, niewolnicza praca na rzecz okupanta, przesiedlenia, deportacje ironicznie nazywane repatriacjami, dekret o reformie rolnej, zmiany granic państwowych – to wszystko wycisnęło swoiste piętno na zasobach polskich archiwów, szczególnie kościelnych. Kościół katolicki na ziemiach polskich a z nim cały naród utracił bezpowrotnie wiele cennych archiwaliów.

• Spis Treści
• Wstęp
   
  Jan Kopiec – Archiwisty „sentire cum homine et Ecclesia”
• Leszek Wilczyński – Oczekiwania wobec archiwistów ze strony środowisk naukowych, czytelników oraz władz kościelnych na przykładzie Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu
• Magdalena Marosz – Oczekiwania wobec archiwistów ze strony środowisk naukowych, czytelników oraz władz kościelnych
• Mieczysław Różański – Codzienność archiwisty kościelnego
• Józef Marecki – Kształtowanie zasobów przez archiwistę – profilowanie zbiorów
• Andrzej Bruździński – Dobre obyczaje w archiwach kościelnych Szkic zasad etycznych misji archiwistów kościelnych
• Ivan Chalupecky – K problematike štátnych a cirkevných archívov na Slovensku
• Natalia N. Cariowa – Kształcenie archiwistów na Uniwersytecie Lwowskim: problemy i perspektywy
• Lucyna Rotter – Kształcenie archiwistów w Polsce
• Noty o autorach

.

Lucyna Rotter, Duchowość i historia benedyktynek w symbolice dekoracji malarskiej kościoła w Staniątkach, seria „Textus et studia”, seria nowa nr 1, Wydwnictwo Naukowe PAT, Kraków 2004, ss. 308. ISBN 83-7438-002-0

W niniejszej dysertacji nakreślone zostały początki i rozwój wspólnot benedyktynek od VI wieku; przedstawiono duchowość i struktury zakonu. Wiele miejsca poświęcono historii benedyktynek na ziemiach polskich oraz dziejom opactwa w Staniątkach. Ukazano zarys historii symboliki w sztuce i przedstawiono rozwój sakralnej sztuki symbolicznej od czasów najdawniejszych aż do okresu baroku. Przybliżono sylwetkę inicjatorki prac malarskich w kościele staniąteckim – ksieni Marianny Jordanównej oraz malarza Andrzeja Radwańskiego. Przedstawiono opis ikonograficzny, analizę treściową polichromii kościoła staniąteckiego i chóru panieńskiego oraz przeprowadzono analizę porównawczą na tle twórczości Andrzeja Radwańskiego i w odniesieniu do podobnych osiemnastowiecznych założeń monumentalnego malarstwa dekoracyjnego. Zaprezentowano treść
i program dekoracji malarskiej na stallach znajdujących się w chórze panieńskim, które stanowią uzupełnienie przekazu polichromii

Spis treści

• Wykaz skrótów
• Bibliografia
• Wstęp
• Rozdział I  Zakon Benedyktynek.
• 1. Początki zakonu benedyktynek, jego duchowość i struktury
• 2. Rozwój zakonu od średniowiecza do czasów najnowszych
• 3. Benedyktynki na ziemiach polskich.
• Rozdział II Dzieje opactwa benedyktynek w Staniątkach
• 1. Fundacja i początki rozwoju opactwa staniąteckiego
• 2. Czasy świetności (przebudowy i remonty, działalność kulturalna)
• 3. Działalność religijna i społeczna benedyktynek
• Rozdział III
• Sakralne malarstwo symboliczne (ze szczególnym uwzględnieniem malarstwa barokowego)
• 1. Geneza zjawiska i jego rozwój
• 2. Sakralne malarstwo symboliczne doby baroku
• 3. Funkcje malarstwa symbolicznego na przykładzie sztuki polskiej
• Rozdział IV
• Prace malarskie w opactwie św. Wojciecha w Staniątkach
• 1. Zleceniodawczynie i twórca polichromii kościoła
• 2. Opis analityczno – ikonograficzny polichromii
• 3. Stalle chóru panieńskiego jako uzupełnienie symbolicznego przekazu polichromii..249
• Rozdział V
• Analiza ideowa i porównawcza polichromii kościoła benedyktynek w Staniątkach
• 1. Treści ideowe monumentalnej dekoracji kościoła w Staniątkach
• 2. Analiza porównawcza na tle twórczości Andrzeja Radwańskiego
• 3. Analogiczne założenia kompozycyjne w innych obiektach sakralnych na ziemiach polskich
• Zakończenie
• Aneksy
• 1. Graficzne rozmieszczenie napisów na stallach
• 2. Graficzne rozmieszczenie napisów na polichromii
• 3. Graficzne rozmieszczenie wątków
• 4. Osiemnastowieczne polichromie barokowe w kościołach na ziemiach polskich
• 5. Dokumentacja fotograficzna

.

Maria Immaculata 150. rocznica ogłoszenia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu NMP, red. J. Marecki, L. Rotter, Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków 2004, ss. 180.

ISBN 83-7438-006-3

W dziele zbawienia świata Maryja odegrała rolę niezwykłą. Wybrana przez Boga na Matkę Jego Syna opiekuje się Kościołem jako Matka i przez wieki prowadzi ludzkość ku zbawieniu. Kult maryjny na trwałe wpisał się w dzieje chrześcijaństwa. Niepokalanie Poczęta, zanim tytułem tym została obdarzona poprzez ogłoszenie dogmatu w dniu 8 grudnia 1854 roku, odbierała cześć od wielu chrześcijan. Prawda ta przekładała się na różne formy kultu religijnego, wznoszenie świątyń na cześć Niepokalanej, wykonywanie wyobrażeń plastycznych takich jak obrazy czy figury, powstawanie utworów literackich….

Prawda o tym, że Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swojego poczęcia została zachowana od zmazy grzechu pierworodnego jest nie tylko wezwaniem dla wiernych odznaczających się szczególnym kultem maryjnym. Nad śladami obecności Niepokalanej w dziejach świata, w kulturze, literaturze i w sztuce często pochylają się, wraz z teologami, historycy, badacze dziejów społeczeństw i znawcy kultury, historycy sztuki, bibliofile. Wszyscy oni pragną bowiem odkryć Niepokalaną, na nowo przeżyć Jej obecność odświeżając niejako encyklikę Ineffabilis Deus i zachować całe dziedzictwo kultu maryjnego dla następnych pokoleń. Te wskazania i przesłanki towarzyszyły pracownikom Katedry Nauk Pomocniczych Historii i Archiwistyki z Wydziału Historii Kościoła Papieskiej Akademii Teologicznej oraz współpracującym z nimi teologom, historykom, archiwistom i historykom sztuki.

Spis Treści